Bồi thường giải phóng mặt bằng làm cao tốc Bắc - Nam: Vì sao Phú Yên chưa giải ngân được đồng nào?

Lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải cùng các sở, ngành, địa phương ở Phú Yên trong một lần kiểm tra thực địa hướng tuyến làm đường bộ cao tốc Bắc - Nam qua tỉnh này - Ảnh: TRỌNG ĐÀI

Ngày 24-11, ông Lê Tấn Hổ - Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên - xác nhận đến thời điểm hiện tại, tỉnh này vẫn chưa giải ngân bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong giải phóng mặt bằng làm đường cao tốc Bắc - Nam phía đông đi qua địa bàn tỉnh.

Lý do chính là tỉnh gặp khó khăn trong việc áp giá đền bù các loại cây trồng khi thu hồi đất vì quy định pháp luật chưa rõ ràng. Ông Hổ nói UBND tỉnh Phú Yên vừa có văn bản gởi Bộ Giao thông vận tải đề xuất hướng xử lý để bộ tổng hợp báo cáo Thủ tướng quyết định.

Trước đây, UBND tỉnh Phú Yên ban hành quyết định quy định về nguyên tắc và phương pháp áp dụng đơn giá bồi thường các loại cây trồng trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, ngày 23-3-2021, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) có kết luận một số nội dung tại quyết định nêu trên tỉnh chưa phù hợp với quy định tại Điều 90 Luật Đất Đai năm 2013. Do vậy, ngày 13-9-2021, UBND tỉnh Phú Yên đã bãi bỏ quyết định nêu trên.

Theo UBND tỉnh Phú Yên, việc áp dụng Điều 90 Luật Đất đai 2013 để bồi thường cây trồng, vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất gặp khó khăn vì quy định chưa rõ ràng. Chẳng hạn, cách xác định "loại cây trồng chính tại địa phương", nhưng "địa phương" không rõ là xác định theo cấp xã, cấp huyện, hay cấp tỉnh; phương pháp để xác định giá trị hiện có của vườn cây, xác định giá trị vườn cây lâu năm qua các giai đoạn...).

Theo ông Hổ, cuối tháng 11-2021 UBND tỉnh Phú Yên đã có văn bản đề nghị các bộ, ngành Trung ương hướng dẫn về công tác bồi thường đối với loại cây trồng theo Điều 90 của Luật Đất đai 2013. Tuy nhiên, tỉnh nhận thấy các văn bản trả lời của các bộ, ngành chưa có hướng dẫn cụ thể, dẫn đến địa phương còn nhiều lúng túng khi thực hiện.

"Một số tỉnh lân cận đều xây dựng quyết định ban hành đơn giá bồi thường cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất để áp dụng trên địa bàn toàn tỉnh, nhưng không thống nhất về loại hình văn bản. Có địa phương ban hành quyết định hành chính thông thường, có địa phương ban hành quyết định quy phạm pháp luật" - ông Hổ cho hay.

Do vậy, đến nay Phú Yên vẫn chưa ban hành quy định về đơn giá bồi thường cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất để áp dụng vào việc bồi thường giải phóng mặt bằng cho dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông qua địa bàn tỉnh. 

Cùng với đó, việc ban hành giá đất cụ thể của địa phương cũng chậm, đến thời điểm hiện tại, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Yên mới chuyển hồ sơ giá đất của 4 huyện, thị xã, TP sang Hội đồng giá đất của tỉnh; hồ sơ của 2 huyện Tuy An và Tây Hòa hiện vẫn chưa xong. Điều này khiến việc giải ngân công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giải phóng mặt bằng dự án nêu trên chưa được thực hiện.

Do đó, kế hoạch trước 20-11-2022 bàn giao 70% mặt bằng để thi công dự án nêu trên tại Phú Yên không thực hiện được. Tỉnh này đang nỗ lực để đến 20-12-2022 bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu.

Để giải quyết trước mắt, UBND tỉnh Phú Yên kiến nghị được ban hành quyết định quy định về đơn giá bồi thường cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất đối với dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, đoạn qua địa phận tỉnh Phú Yên để áp dụng thống nhất. 

Đồng thời kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn quy trình, trình tự thực hiện đơn giá bồi thường cây trồng khi Nhà nước thu hồi đất theo Điều 90 Luật Đất đai năm 2013 để áp dụng thống nhất toàn quốc.

Công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông qua tỉnh Phú Yên dài 90,122km, đi qua 6 huyện, thị xã, TP của tỉnh. Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt số tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư năm 2022 gần 588,5 tỉ đồng.

DUY THANH