Công trình mọc lên 'đón' đền bù tuyến cao tốc: Xử lý sao?

Nhiều công trình được xây dựng trên đất trồng cây công nghiệp, rừng sản xuất để đón đền bù tại xã Phú Thủy (Lệ Thủy, Quảng Bình) - Ảnh: NAM PHONG

Người dân thì nghĩ rằng xây để "đón" đền bù. Chính quyền các địa phương trên tuyến cao tốc đi qua khẳng định công trình không những không được đền bù mà còn bị lập biên bản xử phạt vì xây dựng trái phép.

Công trình "lậu" thi nhau mọc

Tại tỉnh Quảng Trị, theo thiết kế hướng tuyến thì tuyến cao tốc Bắc - Nam sẽ đi cắt qua vùng phía tây của các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ. 

Từ khi thông tin này được lan ra, chủ đầu tư bắt đầu đi đo đạc cắm mốc ranh giới, trong một thời gian ngắn, hàng loạt công trình đã được người dân xây dựng lên. Nhiều nhất là ở địa phận hai huyện Vĩnh Linh và Cam Lộ.

Phần đất của hộ ông Trần Đức H. (thôn Rào Trường, xã Vĩnh Hà, huyện Vĩnh Linh) nằm gần tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh đông. Cách đây không lâu, một nhóm người mang máy móc đến khoan một lỗ thăm dò địa chất ở vị trí này. 

Và hiện tại, tại đây đã mọc lên hai dãy nhà gạch mới xây. Hai dãy nhà được xây cấp tốc trên đất trồng cây công nghiệp và chỉ trong vòng hơn 10 ngày đã xong. Nhà xây nhanh và tạm bợ đến mức trên sàn nhà dù đã được đổ bêtông nhưng vẫn còn nhiều gốc cây lồi lên trên mặt sàn chưa kịp xử lý.

Chính quyền địa phương khi nhận được tin báo đã đến hiện trường lập biên bản và đình chỉ. Nhưng sau đó khoảng vài ngày, cạnh hai dãy nhà này lại xuất hiện thêm một dãy nhà khác đang xây dựng dang dở. 

Nhóm thợ xây dựng khi thấy có người đến thì bỏ chạy vào rừng tràm. Ở một khoảng đất trống gần đó, một số người dân còn đem cây công nghiệp và cây gỗ ra trồng. Dấu trồng còn mới toanh và cây còn chưa kịp bén rễ.

Tại huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh (Quảng Bình), tình trạng xây dựng ồ ạt được cơ quan chức năng xác định trong phạm vi hướng tuyến xây dựng cao tốc cũng xảy ra liên tục. 

Cả trăm công trình nhà cửa, chuồng trại mọc lên chỉ trong gần một tháng qua. Chính quyền địa phương đã dùng nhiều biện pháp để ngăn chặn, nhưng chặn chỗ này thì công trình lại mọc lên chỗ khác.

"Tiền mất, tật mang"

Những công trình được xây trên phạm vi xây dựng đường cao tốc đoạn qua Quảng Bình, Quảng Trị chủ yếu đều là những công trình kiên cố, bán kiên cố. 

Nhiều công trình được xây dựng có cột bêtông, cốt thép và cũng có những công trình chỉ dùng gạch và vữa xây lên. Bà Y. (trú xã Phú Thủy, Lệ Thủy, Quảng Bình) nói mình vừa dừng việc xây dựng theo yêu cầu của chính quyền địa phương khi công trình đã xây được 70%.

Theo bà Y., bà xây dựng công trình này làm chuồng trại chăn nuôi và lấy một phần đất trồng cây keo tràm của gia đình để xây. 

Để thành khuôn viên bằng gạch kiên cố trên diện tích hơn 100m2 như hiện trạng, bà đã chặt bỏ hàng chục cây keo tràm gần ba năm tuổi rồi đầu tư gần 20 triệu đồng cho cả vật liệu và công thợ. "Giờ chính quyền xã yêu cầu đình chỉ thì tôi dừng. Vật liệu phải bỏ hết", bà Y. nói.

Những hộ dân khác xây nhà cửa trên hành lang tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Lệ Thủy, Quảng Ninh cũng đều mất một khoản đầu tư vài chục triệu cho công trình của mình.

Tại xã Vĩnh Hà (Vĩnh Linh), ông N.B.T. đang tập kết vật liệu xây một khuôn viên hàng trăm mét ngay giữa rừng cao su. Những bức tường gạch được dựng lên sau khi gần trăm cây cao su gần 10 năm tuổi bị đốn hạ. 

"Cao su chính là nguồn sống của gia đình nhiều năm qua. Tiếc thì cũng tiếc nhưng giờ cần xây... trang trại chăn nuôi thì cứ phá đi để xây đã", ông T. cố né tránh câu hỏi về việc xây nhà chờ đền bù.

Không được đền bù mà còn bị phạt

Trả lời về việc những công trình trái phép mọc lên chờ đền bù trên tuyến cao tốc, ông Nguyễn Anh Tuấn - phó chủ tịch UBND huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị và ông Đặng Đại Tình - chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy, Quảng Bình - đều nói đã có văn bản chỉ đạo các xã rà soát, xử phạt những hộ xây dựng trái phép đón đền bù.

Những lãnh đạo này cũng khuyến cáo người dân không nên chạy đua xây dựng đón đền bù vì có thể sẽ lãng phí tài sản. "Đối với các trường hợp xây trái phép thì không được hưởng đền bù, ngoài ra còn bị xử phạt. Vì thế người dân sẽ thiệt thòi nếu vẫn bất chấp xây dựng", ông Tuấn nói.

Ông Lê Đức Tiến - phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị - cho biết trước việc người dân xây dựng các công trình đón đầu nhằm hưởng đền bù, UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ chỉ đạo các phòng chức năng, UBND các xã liên quan tăng cường kiểm tra trật tự xây dựng trong khu vực thực hiện dự án và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

"Trước mắt sẽ vận động người dân ủng hộ chủ trương thực hiện dự án cao tốc. Nếu các hộ dân cố tình vi phạm, sẽ kiên quyết không đền bù, và sẽ có biện pháp xử lý phù hợp", ông Tiến nói.

NAM PHONG