Trao tiền cho người khó khăn do COVID-19 ra sao?

Bà Nguyễn Thị Thành, sinh năm 1958, bán vé số, làm thủ tục nhận tiền hỗ trợ thất nghiệp tại UBND P.4, Q.Tân Bình - Ảnh: TỰ TRUNG

Vậy các địa phương cần triển khai những bước cần thiết gì để khoảng 20 triệu người dân được thụ hưởng trong dịp này sớm nhận được tiền hỗ trợ?

Lúng túng!

Ông Lê Minh Tấn, giám đốc Sở Lao động - thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH) TP.HCM, cho biết TP dành 1.800 tỉ đồng cho an sinh xã hội trong đại dịch COVID-19 cho các đối tượng thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người có công, nhóm bảo trợ xã hội, nhóm đối tượng bị mất việc, ngừng việc. 

Theo ông Tấn, Sở LĐ-TB&XH đã trình UBND TP.HCM, cố gắng đến 30-4 sẽ trao tiền hỗ trợ cho người dân.

Tuy nhiên, ông Tấn cho biết nhóm lao động tự do như bán hàng rong, xe ôm, bốc vác, xe xích lô... là nhóm đối tượng khó rà soát. Với nhóm này, sở giao cho tổ dân phố kết hợp với công an khu vực và người dân tổ chức rà soát, không để bị bỏ sót.

Ngày 16-4, Tuổi Trẻ đã đến địa bàn các quận huyện để ghi nhận về việc triển khai của Sở LĐ-TB&XH. Tuy nhiên, đại diện các tổ dân phố cho biết hiện chưa nhận được hướng dẫn về việc rà soát các đối tượng lao động tự do. 

Đại diện khu phố 6, phường 3, quận 8 cho biết có nắm được thông tin về gói hỗ trợ an sinh xã hội của TP nhưng chưa có hướng dẫn nên chưa biết tiến hành rà soát ra sao.

Vị đại diện khu phố 6 này còn đưa ra nhiều thắc mắc như: Trong khu phố chị có nhiều người dân đang khó khăn do thất nghiệp nhưng nếu đã thất nghiệp từ trước tết đến nay thì có được đưa vào danh sách hay không? 

Với những gói an sinh xã hội trước đây, các lao động tạm trú trên 6 tháng tại khu phố được hỗ trợ. Vậy với gói an sinh lần này của TP thì những người tạm trú trên địa bàn có nhận được hỗ trợ không? 

"Hầu hết các tổ trưởng khu phố đều đã nắm chắc được hoàn cảnh của từng hộ dân. Do đó khi có chỉ đạo, chỉ cần 1-2 ngày là có thể rà soát đầy đủ danh sách những người được hưởng hỗ trợ", vị đại diện khu phố trên nói.

Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Xuân (khu phố 1, phường 3, quận 8) cho biết trước đây có gói hỗ trợ của nhà hảo tâm, ông đã tiến hành rà soát những người dân thất nghiệp, mất việc... Vì vậy, nếu có hướng dẫn, ông Xuân tin việc triển khai rà soát các hộ dân, người lao động... khó khăn sẽ rất nhanh chóng.

Cũng đề cập công tác chuẩn bị cho việc hỗ trợ người dân, ông Trương Cảnh Tuyên, phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho biết nếu có hướng dẫn của Bộ LĐ-TB&XH thực hiện gói hỗ trợ an sinh thì tuần sau tỉnh sẽ tiến hành chi trả cho người dân. Dự kiến những hộ dân, người lao động được thụ hưởng gói an sinh là: người có công, bảo trợ xã hội, hộ nghèo và cận nghèo.

"Trước mắt, địa phương sẽ tạm ứng ngân sách, sau đó đề nghị trung ương cấp bổ sung, chứ chờ sẽ không kịp chi hỗ trợ trong tháng 4. Hậu Giang được trung ương hỗ trợ 50% trong 150 tỉ đồng. Tiền được đưa về xã để trao tận tay người được hỗ trợ một cách nhanh chóng, kịp thời nhất và quan trọng là đúng người, đúng đối tượng", ông Tuyên nói.

Riêng người lao động tại các doanh nghiệp địa phương và người lao động đi làm việc ở các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai... bị ngừng việc, mất việc trở về, ông Tuyên cho biết tỉnh chưa nắm được. 

Tuy nhiên, theo ông Tuyên, những người lao động tại địa phương ước khoảng 5.000 người, còn người lao động ngoại tỉnh trở về, đến nay Trung tâm dịch vụ việc làm (thuộc Sở LĐ-TB&XH) chưa nhận được đơn đề nghị nào.

Ông Tuyên cũng cho biết tỉnh Hậu Giang có 16.585 người là người có công hưởng chế độ một lần nhưng không thuộc nhóm thụ hưởng gói hỗ trợ an sinh 62.000 tỉ đồng. Địa phương sẽ xin ý kiến trung ương về việc này, nếu không được tỉnh sẽ tính toán, có thể hỗ trợ luôn với nguồn tiền hiện có khoảng 25 tỉ đồng.

Nhân viên công tác xã hội tại TP.HCM trao tặng những phần quà cho người có hoàn cảnh khó khăn do ảnh hưởng dịch COVID-19 trên địa bàn quận 6 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Địa phương lập danh sách lao động tự do

Để tháo gỡ những vướng mắc đặt ra và nguồn tiền nhanh chóng đến tay người cần hỗ trợ, trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 16-4, một lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH cho biết cơ quan này đã trình Thủ tướng dự thảo quyết định về hướng dẫn thực hiện nghị quyết của Chính phủ về hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.

"Đây là những chính sách mà phạm vi ảnh hưởng rất lớn, có đến 20 triệu người dân được thụ hưởng. Chính sách này chưa từng có tiền lệ, lại được chuẩn bị trong tình huống đại dịch nên các đơn vị, bộ ngành tham gia rất khẩn trương để có dự thảo trình Thủ tướng ngày 15-4. 

Bộ LĐ-TB&XH cũng chỉ chờ Thủ tướng xem xét, ký ban hành sẽ ngay lập tức có công điện gửi chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố để triển khai ngay", lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH nói.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cũng cho biết khi Thủ tướng ký ban hành quyết định này thì chỉ trong tháng 4-2020, các đối tượng là người có công, hộ nghèo, cận nghèo sẽ được nhận hỗ trợ ngay. Cái khó nhất chính là hỗ trợ cho nhóm người được xác định là lao động tự do.

Hiện theo dự thảo thì lao động tự do được xác định là những người lao động không có giao kết hợp đồng lao động như: người bán hàng rong, người bán vé số, lao động thu gom rác, người làm nghề bốc vác, vận chuyển hàng hóa, lái xe 2 bánh chở khách (xe ôm), xe xích lô, người lao động tại các cơ sở dịch vụ ăn uống, lưu trú, du lịch, chăm sóc sức khỏe.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, ngoài các đối tượng trên, dự thảo cũng căn cứ vào điều kiện và tình hình thực tế, các địa phương quyết định bổ sung các đối tượng khác và chi trả hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác. 

Mức và thời gian hỗ trợ tối đa cũng theo quy định hỗ trợ đối với lao động tự do, tức là được hỗ trợ 1 triệu đồng/tháng và hỗ trợ tối đa không quá 3 tháng.

Lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH cho biết thêm nghị quyết của Chính phủ đã quy định rõ các địa phương phải chủ trì xác định và phê duyệt danh sách đối tượng là lao động tự do, và chịu trách nhiệm triển khai, bố trí nguồn lực kịp thời hỗ trợ.

Riêng về nguồn kinh phí hỗ trợ, theo nghị quyết của Chính phủ thì các địa phương chủ động sử dụng 50% nguồn ngân sách địa phương (cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã) và 70% quỹ dự trữ tài chính địa phương, nguồn cải cách tiền lương còn dư để thực hiện chi trả.

Người lao động tự kê khai, đề nghị được hỗ trợ

Theo dự thảo của Bộ Lao động - thương binh và xã hội, người lao động tự do gặp khó khăn, có nhu cầu hỗ trợ thì kê khai theo mẫu gửi UBND cấp xã nơi cư trú hợp pháp (có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú).

Trên cơ sở đề nghị của người lao động, UBND cấp xã rà soát, đánh giá và lập danh sách người lao động tự do đủ điều kiện hưởng hỗ trợ với sự tham gia của đại diện các tổ chức chính trị, xã hội, đại diện cộng đồng dân cư.

Danh sách người lao động kê khai trên sẽ được niêm yết công khai trong 5 ngày tại trụ sở UBND xã nơi người lao động cư trú. Sau đó danh sách được gửi tới phòng lao động - thương binh và xã hội thẩm định, trình chủ tịch UBND cấp huyện quyết định, và trực tiếp chi trả cho người lao động.

ĐỨC BÌNH - LÊ DÂN - THẢO LÊ