Điểm khác nhau giữa trách nhiệm vật chất và trách nhiệm kỷ luật lao động

Trách nhiệm vật chất

Trách nhiệm kỷ luật lao động

Khái niệm

Trách nhiệm phải bồi thường những thiệt hại về tài sản do hành vi vi phạm kỷ luật lao động hoặc thiếu tinh thần trách nhiệm trong khi thực hiện nghĩa vụ lao động đã gây ra.

Một loại trách nhiệm pháp lý do người sử dụng lao động áp dụng đối với những người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động bằng cách bắt họ chịu một trong các hình thức kỷ luật.

Chủ thể áp dụng

Người lao động

Người sử dụng lao động

Căn cứ áp dụng

Có các căn cứ sau xuất hiện: Có hành vi vi phạm kỷ luật lao động, Có lỗi, Có thiệt hại về tài sản cho người sử dụng lao động, Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và thiệt hại về tài sản.

Có hành vi vi phạm kỷ luật lao động, Có lỗi.

Nguyên nhân áp dụng

+ Làm mất dụng cụ, thiết bị, làm mất các tài sản khác do doanh nghiệp giao; hoặc tiêu hao vật tư quá định mức cho phép.

+ Làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại cho tài sản của doanh nghiệp.

Người lao động có hành vi vi phạm nội quy lao động do người sử dụng lao động đặt ra đến mức phải áp dụng kỷ luật lao động.

Nguyên tắc

+ Phải căn cứ vào lỗi, mức độ thiệt hại thực tế và hoàn cảnh thực tế gia đình, nhân thân và tài sản của người lao động.

+ Việc quy định bồi thường được trừ dần vào lương hàng tháng của người lao động.

+ Mỗi hành vi vi phạm chỉ bị xử lý 01 hình thức kỷ luật.

+ Không xử lý đối với người lao động mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hay khả năng điều khiển hành vi.

+ Không xử lý kỷ luật đối với người lao động đang trong thời gian nghỉ ốm đau, điều dưỡng, nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động; đang bị tạm giữ, tạm giam; đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền xác minh và kết luận vi phạm tội tham ô, trộm cắp, đánh bạc, sử dụng ma túy nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, công nghệ, sở hữu trí tuệ, gây thiệt hại hay đe dọa gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động; nghỉ thai sản, lao động nữ có thai, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

+ Cấm xâm phạm thân thể, nhân phẩm người lao động khi xử lý kỷ luật.

+ Cấm dùng hình thức phạt tiền, cúp lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.

+ Cấm xử lý kỷ luật lao động vì lý do tham gia đình công theo quy định của pháp luật.

Hình thức

Bồi thường thiệt hại vật chất bằng tiền mặt.

Khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; cách chức và sa thải.