Quyền thừa kế của các thành viên

​Trường hợp của bạn đưa ra, ông ngoại của bạn có hai vợ nên trường hợp thứ nhất, chúng tôi tạm xác định mảnh đất bà ngoại và mẹ bạn sử dụng thuộc khối tài sản chung của cả 3 người là ông ngoại bạn và 2 bà vợ. Nếu xác định như vậy thì về nguyên tắc khối tài sản này thuộc quyền sở hữu chung hợp nhất của cả 3 người và mỗi người sẽ có quyền sở hữu tương đương với 1/3 khối tài sản.

Vì khi chết đi cả ba người này đều không để lại di chúc nên di sản họ để lại sẽ được chia theo pháp luật dựa vào từng thời điểm mở thừa kế. Theo quy định tại Điều 676 BLDS năm 2005 thì hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

- Thời điểm mở thừa kế thứ nhất là khi bà cả chết. Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất được hưởng di sản của bà cả là: ông ngoại bạn và 3 người con nuôi của bà. Mỗi người sẽ được hưởng 1 suất thừa kế bằng nhau là 1/12 mảnh đất. Tuy nhiên, người con trai của bà chết trước năm 1960 nên theo quy định tại Điều 677 BLDS năm 2005 thì 2 người con của bác trai sẽ được hưởng 1 suất thừa kế mà nếu còn sống bác trai sẽ hưởng. Ngoài ra, theo quy định tại Điều 679 BLDS năm 2005, nếu mẹ bạn và bà cả có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như mẹ con thì mẹ bạn cũng được hưởng 1 suất thừa kế theo pháp luật của bà cả giống như ông ngoại và ba người con của bà cả.

- Thời điểm mở thừa kế thứ hai là khi ông ngoại bạn chết. Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: Bà ngoại bạn, mẹ bạn và ba người con nuôi. Mỗi người được hưởng 1 suất thừa kế bằng nhau theo pháp luật và 2 người con của bác trai trong trường hợp này cũng được hưởng 1 suất thừa kế theo pháp luật mà nếu còn sống bác trai sẽ hưởng.

- Thời điểm mở thừa kế thứ ba khi bà ngoại bạn chết. Vì bà ngoại bạn chỉ có 1 người con là mẹ bạn nên mẹ bạn sẽ được hưởng toàn bộ khối di sản bà ngoại bạn để lại. Tuy nhiên, nếu ba người con của bà cả với mẹ bạn có quan hệ nuôi dưỡng, chăm sóc nhau như mẹ con theo quy định tại Điều 679 BLDS năm 2005 thì ba người này cũng được hưởng thừa kế của bà ngoại bạn để lại theo quy định tại Điều 676 và Điều 677 BLDS năm 2005. Lúc này, hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: mẹ bạn và ba người con nuôi và 2 người con của bác trai cũng sẽ được hưởng một suất thừa kế thế vị theo pháp luật.

Trường hợp thứ hai, nếu xác định di sản thừa kế là tài sản riêng của một mình ông ngoại bạn để lại, năm 1967 ông ngoại bạn mất đi không có di chúc, do vậy di sản của ông ngoại bạn để lại sẽ được chia đều thành 5 suất cho 3 người con, hai người cháu hưởng chung một suất và một suất của bà ngoại bạn. Khi bà ngoại bạn mất đi vào năm 1992, thì suất của bà ngoại bạn sẽ do mẹ bạn được hưởng nếu 3 người con nuôi của bà cả không chứng minh được quan hệ nuôi dưỡng đối với bà ngoại bạn theo quy định của pháp luật.