Đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng là quy định liên quan đến chế định hợp đồng được ghi nhận lần đầu tiên Bộ luật dân sự 2015, trước đây Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế năm 1989 qua tới Bộ luật dân sự 1995 và 2005 quy định với tên gọi là đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng.
Bản chất của hợp đồng chính là sự thỏa hiệp giữa ý chí các bên, tức là có sự ưng thuận, cùng nhau đưa ra các điều khoản, tự do quy định nội dung hợp đồng, tự do xác định phạm vi quyền và nghĩa vụ của các bên. Chính sự tự do không trái pháp luật cho phép chủ thể có quyền được đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng nếu thuộc một trong các trường hợp theo quy định.
Việc đơn phương chấm dứt hợp đồng sẽ phát sinh các hậu quả do hành vi đó gây ra ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên, do đó chủ thể cần cân nhắc trước khi thực hiện để tránh gây thiệt hại và phải bồi thường.