Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử vụ án dân sự là quy định liên quan đến pháp luật tố tụng dân sự được ghi nhận lần đầu tiên tại Bộ luật tố tụng dân sự 2004. Theo đó, trong quá trình tố tụng, ngoài Thẩm phán tham gia phiên Tòa thì có thể có sự tham gia của Hội thâm nhân dân trong vụ án dân sự. Ở nước ta, nguyên tắc thực hiện chế độ xét xử có Hội thẩm tham gia dựa trên tư tưởng “lấy dân làm gốc” bởi lẽ Nhà nước ta là nhà nước của nhân dân, do dân và vì nhân dân, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Bộ luật tố tụng dân sự ghi nhận nguyên tắc thực hiện chế độ xét xử có Hội thẩm nhân dân tham gia xuất phát từ thực tiễn để đảm bảo hoạt động xét xử diễn ra thuận lợi, khách quan trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật. Và thực tế cho thấy rằng các vụ việc tranh chấp xảy ra trong nhân dân, liên quan đến nhân dân là chủ yếu cho nên sự tham gia của Hội thẩm nhân dân là cần thiết.