Quan hệ giữa Nhà nước và công dân lần đầu tiên được ghi nhận tại Điều 2 Luật Quốc tịch Việt Nam 1988 và nội dung này tiếp tục được sửa đổi, bổ sung qua các Luật Quốc tịch Việt Nam sau này.
Quan hệ giữa nhà nước và công dân là quan hệ thống nhất về quyền và nghĩa vụ pháp lý, được khẳng định bằng hiến pháp và cụ thể hóa thông qua các quan hệ pháp luật. Trong khoa học pháp lý, quốc tịch là một khái niệm dùng để chỉ mối quan hệ giữa cá nhân với một nhà nước nhất định, làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của công dân đối với Nhà nước và quyền, trách nhiệm Nhà nước đối với công dân của nước đó.
Tại Việt Nam, sự công nhận quốc tịch của Nhà nước Việt Nam đối với một cá nhân là cơ sở mang lại cho cá nhân địa vị bình đẳng trước pháp luật như mọi công dân Việt Nam khác. Công dân Việt Nam được Nhà nước bảo đảm các quyền công dân và phải làm tròn các nghĩa vụ công dân đối với Nhà nước và xã hội theo quy định của pháp luật.