Tội tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép lần đầu tiên được ghi nhận tại Bộ luật Hình sự 1985. Đây là tội danh thuộc nhóm tội xâm phạm đến đến trật tự quản lý hành chính. Khách thể của tội danh này là an ninh đối nội và đối ngoại của Nhà nước Việt Nam.
Căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự tội danh này là những dấu hiệu được mô tả trong điều luật cụ thể trong Bộ luật Hình sự. Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý nhưng không có dấu hiệu chống chính quyền nhân dân. Nếu hành vi này được thực hiện với mục đích “chống chính quyền nhân dân” sẽ bị truy cứu tội danh tương ứng. Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ người nào có đủ năng lực trách nhiệm hình sự.